Khái
niệm tình huống
Tình huống là cơ hội hoặc hoàn cảnh cụ thể đã trực
tiếp ảnh hưởng đến việc phát sinh tội phạm của người phạm tội vào thời điểm nhất
định. Trong một số trường hợp phạm tội nhất định, tình huống cụ thể đóng vai
trò là nguyên nhân phát sinh tội phạm.
Phân
loại tình huống
*Căn cứ vào mức độ phức tạp của tình huống và khả
năng giải quyết của chủ thể thì có thể chia thành:
Tình huống căng thẳng, phức tạp kéọ dài làm chủ thể
cảm thấy bế tắc không lối thoát. Ví dụ: Người chồng thưòng xuyên ngày này qua
ngày khác có hành vi ngược đãi, đánh đập tàn nhẫn người vợ trong gia đình làm
người vợ luôn phải sống trong tình trạng bức xúc, căm thù người chồng, đến thời
điểm nào đó, hành vi này lại lặp lại dạn đến việc người vợ không kiềm chế được
đã phản kháng lại và cỏ hành vi giết chết người chồng.
Tình huống diễn ra nhanh chóng, chớp nhoáng. Ví dụ:
Người phạm tội đi công tác yề bất ngờ chứng kiến cảnh vợ đang ngoại tình trong
nhà đã không kiềm chế được và thực hiện hành vi giết vợ.
Tình huống dễ dàng, thuận lợi. Vi dụ: Người phạm tội
tình cờ đi ngang qua nhìn thấy chủ tài sản đã sơ hở để xe máy ữên vỉa hè mà
không khoá xe máy, chìa khoá vẫn cắm ở ổ khoá nên nảy sinh lòng tham và đã có
hành vi trộm cắp xe máy.
* Theo nguồn gốc xuất hiện thì có thể chia tình huống
thành tình huống phát sinh do thảm hoạ tự nhiên và tình huống do hành vi con
người tạo ra
Tình huống phát sinh do thảm hoạ tự nhiên (như do
bão, lũ lụt, động đất, núi lửa, sóng thần...). Vỉ dụ: Bão đã đánh sập ngôi nhà
dân trong khi chủ nhà không có mặt ở đó, một số người khác đã nhân cơ hội này
có hành vi chiếm đoạt tài sản của chủ sở hữu.
Tình huống do con người tạo ra. Ví dụ: Người phạm tội
đã giả danh đại diện của công ti xuất khẩu lao động tiếp xúc vói những người có
nhu cầu xuất khẩu lao động để lừa đảo và chiếm đoạt tiền của họ.
Vai
trò của tình huống trong cơ chế hình thành hành vi phạm tội
Trong một số trường hợp phạm tội nhất định, tình huống
cụ thể đóng vai trò như là nguyên nhân phát sinh tội phạm.
Một số tình
huổng đã trực tiếp tác động đến chủ thể làm chủ thể hình thành động cơ, từ đó
quyết định thực hiện hành vi phạm tội cụ thể. Vỉ dụ:Hành vi ngoại tình, phản bội
vợ của người chồng đã làm xuất hiện và hình thành động cơ ghen tuông, thù hận,
từ đó nảy sinh ý định giết chồng ở người vợ và sau đó người vợ đã đầu độc cho
người chồng chết.
Bên cạnh đó, lại có tình huống chỉ là tạo điều kiện
thuận lợi cho người phạm tội (đã có sẵn động cơ) thực hiện tội phạm được dễ
dàng, nhanh chóng và không có ảnh hưởng gì đến việc xuất hiện và hình thành động
cơ phạm tội. Trong trường hợp này, tinh huống đóng vai trò như là cơ hội phạm tội.
Ví dụ: Vì muốn có tiền tiêu xài, A nảy
sinh ý định cướp tài sản. A giấu dao vào người rồi đi ra ngoài đường. Đến cửa
hàng bán quần áo, nhìn thấy cửa hàng vắng vẻ, chỉ có một người bán hàng ở đó,
đường phố không có người qua lại, A đã dùng dao khống chế người bán hàng cưóp
tiền.
Tóm lại, tình huống trên thực tế xảy ra rất đa dạng.
Việc tìm hiểu là về loại tình huống có vai trò rất quan trọng ừong phòng ngừa tội
phạm, nhất là ừong việc cảnh báo người dân về những nguy cơ có thể xảy ra, từ
đó làm cho người dân có ý thức bảo vệ tài sản công cũng như tự bảo về bản thân.
Đọc thêm tại:
Đọc thêm tại:
- http://dautranhtamlytoipham.blogspot.com/2014/11/vai-tro-cua-nan-nhan-cua-toi-pham-trong.html
- http://dautranhtamlytoipham.blogspot.com/2014/11/tinh-huong-va-vai-tro-cua-tinh-huong.html
Từ khóa tìm kiếm nhiều: tâm lý học tội phạm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét